De invloed van licht op de mens
Licht heeft een belangrijke invloed op de mens: op onze fysiologische processen, ons observatievermogen en op ons sociale en psychologisch gedrag. Sinds het bestaan van de mens richt ons organisme zich naar het natuurlijke dagverloop. Ons eigen dagritme volgt het ritme van de zon. Onze innerlijke klok is zich bewust van de lengte van de dag, of het nu zomer of winter is. Die informatie wordt gecommuniceerd via het oog, waar het licht verzameld wordt en doorgestuurd naar de innerlijke klok. Van de ogen vertrekken de signalen naar de rest van ons lichaam. De spectrale samenstelling van natuurlijk licht verandert afhankelijk van de tijd van de dag. ’s Morgens en ’s middags overheerst het blauwe spectrum en ’s avonds het rode. De overgang van licht naar donker in de loop van de dag en nacht beïnvloedt dan ook een aantal fysiologische processen. Voornamelijk de hoeveelheid cortisol en melatonine: twee hormonen die ons circadiane ritme regelen.
Cortisol: ‘energiebezorger’
Het cortisol-niveau reageert op de blauwe lichtkleur van de ochtend en voormiddag en neemt toe tijdens de voormiddag. Zo verhoogt onze alertheid en concentratievermogen. Dit Cortisol, ook stresshormoon genaamd, zorgt er ook voor dat verlies aan energie na een stresssituatie terug wordt gecompenseerd.
Melatonine: ‘rustbezorger’
Het melatonine-niveau reageert op de rode lichtkleur van de avond en neemt toe vanaf het schemeruur en vermindert aanzienlijk gedurende de dag. Melatonine is bedoeld als slaaphormoon.
Door al deze hormonale activiteiten van ons organisme verandert ook onze lichaamstemperatuur.
Lichtkleur, lichtintensiteit en lichtcompositie zijn dus heel bepalend voor ons welbehagen en ons concentratievermogen. Licht beïnvloedt onze stemming en activiteit. Onderstaande curve toont aan dat een hoog cortisol gehalte in ons lichaam tot een hoger concentratie vermogen leidt, en dat een hoog melatonine gehalte tot lagere activiteit van ons lichaam leidt.
Licht om beter te leren
Actuele studies tonen aan dat het juiste licht bevorderlijk is voor het leervermogen. Tegelijkertijd is er zowel in de openbare als in de privésector steeds meer aandacht voor kostenverlagingen door energie-efficiëntie.
Voor scholen wil dit zeggen dat de verlichting moet voldoen aan hoge eisen op het gebied van visuele ergonomie, het welbehagen van de leerlingen en onderwijzend personeel én kostenbesparend moet zijn.
Energie-efficiëntie heeft bij TRILUX, Duitse verlichtingsproducent, altijd al de hoogste prioriteit gehad. Ze zijn pionier in de ontwikkeling van speciale hoogrendement spiegeloptieken, de productie van nieuwe, efficiëntere armaturen en de ontwikkeling van renovatieconcepten.
Maar nu gaan ze nog een stap verder: het creëren van licht om beter te leren.
Daglicht en kunstlicht: verbeteren van prestaties
Met die wetenschap zijn verlichtingsexperts, waaronder ook TRILUX, de laatste jaren aan de slag gegaan in samenwerking met universitaire ziekenhuizen, gespecialiseerd in slaaponderzoek en chronobiologie. Ons organisme maakt geen onderscheid tussen kunstmatig en natuurlijk licht. Het licht in de hemel is blauw. De verantwoordelijke receptoren in het oog reageren in wezen op licht van het zichtbare blauwe spectrum.
Een lichtregeling die men zelf kan aanpassen aan de persoonlijke behoefte bevordert dan weer het gevoel van welzijn.
Licht kan activeren of kalmeren, en licht kan concentratie bevorderen. Voor iedere gewenste activiteit kan men zelf de gewenste of bij het moment passende lichtstemming creëren.
Al deze bevindingen en onderzoeken hebben gemaakt dat verlichtingsfabrikanten op zoek zijn gegaan naar verlichtingsoplossingen die de natuurlijke daglichtomstandigheden zoveel mogelijk benadrukken tijdens de dag. Om onze alertheid en concentratievermogen te verhogen hebben we in de ochtend en de voormiddag een hoge blauwe component in het kunstlicht nodig. Het is dus aangewezen dynamische verlichtingsystemen te gebruiken die de lichtsterkte en kleurtemperatuur doen variëren.
In moderne kantoren worden deze lichtregeltechnieken al in toenemende mate gebruikt maar in het onderwijs en kantoor gebouwen staat dit nog in zijn kinderschoenen. Nochtans wijzen steeds meer studies uit dat onder deze verlichtingscondities niet alleen de acute prestaties van kantoor personeel en leerlingen verbeterd kunnen worden maar ook de leercapaciteit op lange termijn. En de kinderen zullen waarschijnlijk ook in staat zijn om beter te slapen tijdens de nacht.
Daglicht en kunstlicht: efficiënt verlichten
Een bijkomend, maar zeker niet onbelangrijk voordeel, van optimaal gebruik van natuurlijk daglicht in combinatie met daglichtgestuurde kunstverlichting, is het economische en ecologisch aspect. Natuurlijk daglicht is gratis, gezond en stroomt in zeer grote hoeveelheden door de vensters naar binnen.
Dit daglicht is echter niet gelijk verdeeld over een klaslokaal of ons kantoor. Er is teveel aan de raamzijde en te weinig verder van de ramen weg. Door het kunstlicht aan de raamzijde te dimmen besparen we flink wat energie en brengen we het alleen daar waar het nodig is, verder van de vensters weg.
Trilux valuco active
Een voorbeeld van zo een stimulerend en energie besparend verlichtingssysteem is de TRILUX Valuco Active. Dit verlichtingstoestel zorgt ervoor dat de verlichting in een klaslokaal of ons kantoor verbluffend sterk lijkt op daglicht.
Het combineert twee lichtcomponenten: gericht en diffuus licht. Het witte gerichte licht bootst de directe zonnestralen na en het diffuse licht met een hoge blauwwaarde stemt overeen met het licht van de hemel overdag.
De Valuco Active is uitgerust met multilamptechnologie die zorgt voor een hoge energie-efficiëntie en geïntegreerd lichtbeheer: aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling.
Het diffuus licht kan ook manueel opgeroepen worden via een eenvoudige schakelaar.
Hoogefficiënte en energiebesparende verlichtingsoplossingen van TRILUX zullen leren in de toekomst dus vergemakkelijken.
Meer weten? Neem gerust contact op voor nadere informatie.